ERMENİ OLAYLARI KRONOLOJİSİ

[1018-1922]  -  [1922-1998]

1921

(18 Mart) Ermeni Misak Torlakyan, Azerbaycan İçişleri Bakanı Cevanşir Han'ı, Tepebaşı'ndaki Pera Palas Oteli önünde öldürdü.

1923

Ermeni asıllı Münib Boya, Van Milletvekili olarak meclise girdi.

1934

Franz Werfel'in, “Musa Dağ da Kırk Gün” adlı romanı, ABD'de İngilizce yayımlandı.

1935

(15 Aralık) Pangaltı Ermeni Kilisesi'nde toplanan bir grup Ermeni, Franz Werfel'in, “Musa Dağ'da Kırk Gün” , adlı eserini, “Türk milleti hakkında iftiralarla dolu olduğu” gerekçesiyle yaktı.

1936

Franz Werfel'in, “Musa Dağ'da Kırk Gün” adlı eserinin Fransa da yayımlanması, Türk basınının tepkisini çekti.

1937

Cevat Rıfat Atilhan, “Musa Dağı” adında kitap yazarak, Franz Werfel'in eserinin gerçekleri yansıtmadığını bildirdi.

1937

Werfel'in, “Musa Dağ'da Kırk Gün” adlı eserinin filme alınmasının engellenmesi, ABD Dışişleri Bakanlığı nezdinde gündeme geldi.

1943

Ermeni asıllı Berç Türker Keresteci, Afyonkarahisar milletvekili oldu.

1957

Mığırdıç Şellefyan, 27 Ekim seçimlerinde, Demokrat Parti listesinden İstanbul milletvekili seçildi.

1960

(19 Eylül) Ermeni Milletvekili Zakar Tarver öldü.

1964

(24 Aralık) Kıbrıs Dışişleri Bakanı Kipriyanus Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde “Ermeni Meselesini” ortaya atarak Türkiye aleyhine karar çıkarmaya çalıştı.

1965

(24 Nisan) Brezilya’nın Sao Paulo kentinde, Ermeniler tarafından Türkiye aleyhine gösteri düzenlendi.

1969

(24 Nisan) Londra’da, Türk Elçiliği önünde Ermeniler tarafından gösteri yürüyüşü tertip edildi.

1969

(2 Mayıs) Kadıköy’de, Baharettin Dedeşan adlı bir ülkücü, Hayko Gulis adlı bir Ermeni tarafından öldürüldü.

1973

(27 Ocak) Türkiye’nin Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve yardımcısı Bahadır Demir, yetmiş yaşlarında ki Mığırdıç Yanıkyan adlı Ermneni tarafından öldürüldü.

1975

(20 Ocak) Asala örgütü kuruldu.

1975

(22 Ekim) Viyana’da, Büyükelçi Danış Tunalıgil öldürüldü.

1975

(24 Ekim) Paris’te, Büyükelçi İsmail Erez ile polis Talip Yener katledildi.

1976

(16 Şubat) Beyrut Büyükelçiliği Birinci Kâtibi Oktay Cerit öldürüldü.

1977

(9 Haziran) Vatikan Büyükelçisi Taha Carım katledildi.

1978

(2 Haziran) Madrit’te, Büyükelçi Zeki Kunaralp’ın eşi Necla Kunaralp öldürüldü. Bu saldırıda, emekli Büyükelçi Beşir Balcıoğlu da vefat etti.

1979

Fransa'nın Marsilya şehrinde, “Ermeni Kin Anıtı” dikildi. Fransız bakan Joset Comitte, anıtın açılış törenine katıldı.

1979

(15 Nisan) Yunan Hükümeti, Atina’nın Nea Simirna meydanında “'Ermeni İntikam Anıtı”nın dikilmesine izin verdi.

1979

(12 Ekim) Lahey’de, Amsterdam Büyükelçisi Özdemir Benler’in oğlu Ahmet Benler öldürüldü.

1979

(22 Aralık) Paris’te Turizm Müşaviri Yılmaz Çopan öldürüldü.

1980

(6 Şubat) Büyükelçi Doğan Türkmen Bern’de saldırı sonucu yaralandı.

1980

(8 Nisan) Asala, Sayda toplantısında, Kürtlerle Ermeniler arasında benzerlik olduğunu iddia ederek Kürtleri kan kardeşi olarak ilân etti.

1980

(17 Nisan) Vatikan'da, Vecdi Türel silahlı saldırıya uğradı.

1980

(19 Nisan) Asala, Marsilya Türk Konsolosluğu'na roketatarlı saldırı düzenledi.

1980

(31 Temmuz) Atina İdari Ateşemiz Galip Özmen ve kızı Neslihan Özmen acımasızca katledildi.

1980

(5 Ağustos) Lyon'da, Ermeniler tarafından konsolosluğun basılması sonucu Kadir Atılgan, Ramazan Sefer, Kavas Bozdağ ve Hüseyin Toprak adlı vatandaşlar yaralandı.

1980

(26 Eylül) Paris'te, Basın Ataşemiz Selçuk Bakkalbaşı, silahlı saldırıya uğradı.

1980

(10 Kasım) Asala örgütü, Strasburg Türk konsolosluğuna bir saldırı düzenledi.

1980

(17 Aralık) Sidney Başkonsolosu Şarık Arıkyan ile koruma polisi Engin Sever öldürüldü.

1981

(4 Mart) Paris'te Çalışma Müşaviri Reşat Moralı ile din görevlisi Tecelli Arı şehit edildi

1981

(3 Nisan) Kopenhang'da, Çalışma Müşaviri Cavit Demir silahlı saldırıya uğrayarak ağır şekilde yaralandı.

1981

(9 Haziran) Cenevre'de, sözleşmeli sekreter olarak görev yapan Mehmet S. Yergüz öldürüldü. Olayı ASALA üstlendi.

1981

(24 Eylül) Paris Başkonsolosluğu'nu basan Ermeniler, güvenlik görevlisi Cemal Özen'i acımasızca katlettiler.

1981

(25 Ekim) Roma'da ikinci katip Gökberk Ergenekon, silahlı saldırıya uğrayarak yaralandı.

1981

(27 Kasım) Avrupa'da bulunan “Ermeni Öğrenciler Birliği" ile “'Kürt Öğrenci Derneği”, Londra'da ortak bildiri yayınladılar

1982

(28 Ocak) Los Angeles'te, Başkonsolos Kemal Arıkan, Harry Sasunyan ve Kirkor Saliba tarafından öldürüldü.

1982

(8 Nisan) Ottowa Büyükelçiliği Ticari Müşaviri Kemalettin Güngör silahlı saldırı sonucu yaralandı.

1982

(5 Mayıs) ABD'nin Boston Bölgesi Fahri Konsolosu Okan Gündüz öldürüldü.

1982

(7 Haziran) Lizbon Büyükelçiliği İdari Ataşesi Erkut Akbay öldürüldü. Bu arada, Ottowa Büyükelçiliği Askeri Ataşesi Atilla Altıkat, Bulgaristan Burgaz Başkonsolosluğu İdari Ataşesi Bora Süelkan ve Lizbon Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Yurtsev Mıhçıoğlu'nun eşi Cahide Mıhçıoğlu da silahlı saldırıya uğradırlar. Türkiye’nin Kanada Büyükelçiliği görevinde bulunan Coşkun Kırca da, silahlı saldırya uğramış, ancak kaçarak kurtulmuştu.

1982

(10 Ağustos) Artin Penik adlı Ermeni, Esenboğa katliamından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, kendini yakmak suretiyle Ermeni terörünü lânetledi.

1983

(29 Ocak) Levon Ekmekçiyan, 1982 yılı Esenboğa baskını nedeniyle Ankara'da idam edildi.

1983

Harut Levonyan ve Rafi Elbekyan adlı iki Ermeni militan tarafından Türkiye'nin Yugoslavya Büyükelçisi'ne düzenlenen suikast sırasında, yoldan geçen bir Belgradlı öldü.

1983

(15 Temmuz) Asala mensubu teröristler, Paris Orly havalimanına bombalı saldırı düzenledi. Olayda, 3'ü Türk olmak üzere 7 kişi öldü, 60 kişi de yaralandı.

1983

(27 Temmuz) Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği'ni basan beş Ermeni ölü olarak ele geçirildi.

1986

(19 Mart) Ermeni Halk Dansları Topluluğu MARAL'ı kuran Benon Kuzubaş öldü.

1987

(10 Aralık) Demokrat Parti'nin İstanbul Milletvekili Ermeni asıllı Mığırdıç Şellefyan öldü.

1988

Sovyet makamları, anti-Sovyet Ermenilerin lideri Paruyr Hayrikyan’ı, uçakla Etyopya'nın merkezi Adis Ababa'ya bıraktı.

1989

Ermenistan'da deprem meydana geldi.

1990

Erivan'da, “Arev” adında Yahudi-Ermeni Kültür Derneği kuruldu.

1990

(11 Eylül) Ermeni Patriği Karakin Kazancıyan, İstanbul Valisi Cahit Bayar'a nezaket ziyaretinde bulundu.

1991

(21 Ocak) Ermeniler, Hacılar kentine bombalı saldın düzenledi. Saldırıda 3 Sovyet askeri ile 2 Azeri öldü. Ermeniler ayrıca, Azerbaycan'ın Sesi gazetesi muhabiri Savâtin Askerova'yı katletti.

1991

(5 Şubat) Elmira Kafarova, Azerbaycan Yüksek Sovyet Başkanlığına seçildi.

1991

(22 Şubat) Bakü'de, Transkafkasya Müslümanları Dinişleri Başkanlığı'na bağlı faaliyetlerini sürdüren medrese, İslam Enstitüsü'ne dönüştürüldü.

1991

(3 Nisan) Azerbaycan'ın Kazak bölgesine, sılahlı bir Ermeni grubu saldırdı. Olay üzerine Sovyet ordu birlikleri ile Ermeniler arasında çıkan çatışmada, 15 Ermeni hayatını kaybetti.

1991

(13 Nisan) Karabağ'da, Ermeniler ile Azeriler arasında çatışmalar çıktı. Azeri köyleri Ermeniler tarafından top ateşine tutuldu.

1991

(23 Nisan) Suşa kasabasına bağlı Azeri köyleri, Ermeni köylerinden açılan top ve makineli tüfek ateşine maruz kaldı. Olayda 3 Azeri öldü, 3 ev yıkıldı, 3 ev de oturulamaz hale geldi.

1991

(26 Nisan) Karabağ bölgesinde, 4 Azeri güvenlik görevlisi öldürüldü. Olayı “Karabağ Savaşçıları” adlı örgüt üstlendi.

1991

(7 Mayıs) Diyanet İşleri Başkanlığı'nın daveti üzerine Türkiye'ye gelen Azerbaycan ve Kafkasya Müslümanlarının dini lideri Şeyhülislam Allahşükür Paşazade, Kültür Bakanı Namık Kemal Zeybek'i ziyaret etti

1991

(23 Eylül) Ermenistan bağımsızlığını ilan etti.

1991

(26 Aralık) Sovyetler Birliği dağıldı. 23 Eylül'de bağımsızlığını ilan eden Ermenistan fiilen ve hukuken bağımsız oldu.

1993

(Aralık) Dönemin Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin, Ermenistan Dışişleri Bakanı Arman Girakusyan'la Antalya'da biraraya geldi.

1994

(Nisan) MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş ile Türkiye'nin Bonn Büyükelçisi Onur Öymen, Ermenistanlı yetkililerle Frankfurt'ta görüştüler.

1996

(Ocak) Müzisyen Onno Tunç, bir uçak kazasında hayatını kaybetti.

1996

Levon Ter Petrosyan, ikinci defa Ermenistan devlet başkanı seçildi.

1997

1960 yılında kurulan Aramyan Oda Orkestrası'nm yöneticilerinden kemanist İstepan Oskiyan, Nisan ayında öldü.

1997

(4 Aralık) Türkiye Ermenileri Patriği Karekin II, Rum Ortodoks Patriği Bartholomeos'a gönderdiği mektupta, Rum Patrikhanesi'ne yapılan saldınyı kınadı.

1997

(20 Mart) Robert Koçaryan, Ermenistan başbakan oldu.

1997

Ermeni cemaati, Karagözyan Vakfı yönetim kurulunda görev yapan Mardiros Balıkçıyan'ı Ağustos ayında kaybetti. Balik¢yan, kültürel faaliyetlerle meşgul oluyordu.

1997

(26 Temmuz) Jamanak ve Arşav gazetesi yazarlarından Lili Koç vefat etti.

1997

(31 Ağustos) Etmenistan sinemasının yönetmen ve senaryo yazan Frunze Dovlatyan öldü.

1997

(11 Ekim) Ermeni alfabesinin yıldönümü hatırasına, Kültür Haftası tertip edildi. Hafta İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nin öğretmen ve sanatçılarının işbirliğiyle düzenlendi.

1997

(12 Ekim) Kumkapı Meryem Ana Kilisesi, geleneksel Madağ Günü'nü bu yıl da düzenledi.

1997

İstanbul'da yayımlanan Ermenice gazete ve dergilerde araştırma yazıları çıkan Hırant Papazyan, Kasım ayında öldü.

1997

(1 Aralık) Ermeni Sanayicileri ve İşadamları Derneği Başkanı Aram Vardanyan, Türk-Ermeni İş Komitesi toplantısına katılmak üzere Türkiye'ye geldi. Vardanyan, görüşmede, Ermenistan ve Türkiye arasındaki sınır kapısının açılması meselesini görüştü.

1997

(6 Aralık) Eseyan Okulu'nun kuruluşunun 50. yıldönümü kutlamaları yapıldı.

1997

(19 Aralık) Jamanak Gazetesi'nin 90. kuruluş yıldönümünü kutlamak için, Ermeniler Kazaz Amira'da bir dizi etkinlik düzenledi.

1997

(20 Aralık) Ermeniler, Surp Agop Hastanesi'nin 160. yıldönümünü yılbaşı şöleniyle birlikte kutladılar.

1997

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, 1997 Sedat Simavi Ödülü'nü gazetecilik dalında Garbis Özatay'a verdi.

1997

(Aralık) Türkiye Ermenileri Patriki Karekin II, Doğuş Yortusu vesilesiyle kiliselere gönderdiği mesajda, Süryani, Kipti, Habeşistan, Rum, Rus, Bulgar, Romen, Gürcü patrikleri ile Papa II. Jean Paul'un Doğuş Yortusu'nu kutladı.

1997

Franz Werfel'in, “Musa Dağ'da Kırk Gün” adlı eseri, Belge Yayınları tarafından Türkçe'ye çevrilerek yayımlandı.

1998

Ocak ayındaki törende, Yeşilköy Metropoliti Miran Hırisostomos Kalayci’nın denize attığı haçı, Ermeni genci Murat Köşker çıkardı.

1998

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Jamanak gazetesinin 90. kuruluş yıldönümü vesilesiyle, gazetenin editörü Ara Koçunyan'ı Cumhurbaşkanlığı köşkünde kabul etti.

1998

(Şubat) Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan istifa etti. Böylece Robert Koçaryan'a liderlik yolu açıldı. Petrosyan, Karabağ'da barış istediği için Şahin'lerin tepkisini çekmişti.

1998

(Şubat) Petrosyan'ın istifasını değerlendiren Azerbaycan Halk Cephesi Başkanı Elçibey, Koçaryan'ın geçmişte Rusları arkasına alarak Karabağ'da Azerbaycan'a karşı ayaklandığını bildirdi.

1998

Türkiye Ermenileri Patriki Karekin II (Bedros Kazancıyan) öldü. Kazancıyan,10 Mart'ta toprağa gömüldü.

1998

(30 Mart) Koçaryan, Ermenistan devlet başkanlığına seçildi.

1998

(29 Mayıs) Fransa parlamentosu, sözde Ermeni soykırımı yasa tasarısını tanıdı.

1998

(3 Haziran) Tebriz'de Azeriler, Fransız parlamentosu tarafindan kabul edilen sözde Ermeni soykırımı yasa tasarısını protesto ettiler.

1998

(19 Haziran) Patrik Kazancıyan'ın ölümüyle kendisini patrik vekili ilân eden Mesrop Mutafyân'ın dilekçesi, İstanbul Valiliği tarafından iade edildi. Mutafyan'ın bu sıfatı kullanamıyacağı ifade edildi.

1998

Ozan-yazar Kevork Emin Muratyan, 79 yaşında Erivan'da öldü.

1998

(Temmuz) Bölücü örgüt PKK'nın başı Abdullah Öcalan, Ermenistan yönetiminden, örgüte özel köy tahsis edilmesini istedi.

1998

(Temmuz) Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, İngiltere'yi ziyaret ederek Başbakan Tony Blair ile görüştü.

1998

(4 Temmuz) Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev, Ermenistan Devlet Başkanı Koçaryan'ı, Eylül'de Bakü'de yapılacak bölge liderleri toplantısına davet etti.

1998

(3 Ağustos) Patrik Kazancıyan'ın ölümünden sonra kendini Patrik Vekili ilân eden Mesrob Mutafyan, gelen tepkiler üzerine istifa etti. Mutafyan'ın yerine Şahan Sıvacıyan geçti.

1998

(14 Ekim) Mesrob Mutafyan, Türkiye Ermenileri 84. Patriği seçildi. Kumkapı Meryem Ana Kilisesi'nde yapılan seçimlerde, Sıvacıyan ilk turda 15 oy alınca adaylıktan çekildi. İkinci turda 74 oy alan Mutafyan, yaptığı teşekkür konuşmasında, patrik seçilmesiyle yeni bir dönemin başladığını belirtti.

1998

(23 Kasım) Ötanazi uygulamaları ile tanınan dünyaca ünlü doktor Jack Kevorkyan, ABD'nin en çok izlenen CBS televizyonundaki “60 Dakika” adlı programda, ötanazi'yi nasıl uyguladığını gösterdi. Ermeni asıllı Kevorkyan, programda, hastası Thomas Youk'u nasıl öldürdüğünü anlattı.

 

[Ana Sayfa]